Kustoska vođenja kroz stalnu postavku Galerije Matice srpske za vikend

Kroz deo postavke "Identitet kolekcije" muzejska edukatorka Vanja Ostojić, vodiće u subotu, 6. septembra, od 13 i od 17 sati.

Na život Galerije Matice srpske presudno su uticali pojedini događaji: odluka o osnivanju Muzeuma u okviru Matice srpske 1847. godine, preseljenje Matice srpske u Novi Sad 1864, otvaranje Muzeja za javnost 1933, osamostaljenje i izdvajanje u samostalnu ustanovu 1947, potpuna profesionalizacija i otvaranje stalne postavke u današnjoj zgradi 1958. i, konačno, sticanje statusa nacionalne galerije 2006. godine. 

Na tom putu, od Pešte do Novog Sada, kolekcija je menjala svoje identitete od zbirke portreta znamenitih Srba, preko sakupljanja istorijskih i religioznih kompozicija, do usmeravanja ka savremenim stvaraocima.

Pred odabranim umetničkim delima u modulu Identitet kolekcije, publika će upoznati biografiju ustanove i načine građenja muzejske kolekcije kroz delatnost stipendista, dobrotvora i darodavaca koji su na specifičan način oblikovali tok srpske umetnosti.

Kroz deo postavke "Hronologija srpske umetnosti" vodiće kustoskinja Aleksandra Čelovski, u nedelju, 7. septembra, takođe od 13 i od 17 sati.

Srpska kultura XVIII veka neraskidivo je vezana za religioznu umetnost kao simbol verskog identiteta. Najuticajniji društveni protagonisti toga doba povezani su sa crkvom, te su umetničke mecene ovog perioda visoki jerarsi Srpske pravoslavne crkve i oko njih okupljeno plemstvo i bogato građanstvo. 

Njihov pogled na svet i želja za učvršćenjem nacionalnog identiteta usmeravaju i umetničke tokove. Otud umetnost XVIII veka možemo sagledati kroz vodeće društvene ideje koje su usvajali patroni srpske kulture. Seoba srpskog naroda 1690. na teritoriju Habzburške monarhije podstakla je početak velikih promena i prihvatanje barokne kulture koja se manifestuje kroz popularizaciju grafike, zabranu rada zografa, kao i pojavu portreta i autoportreta.

Na umetnost u XIX veku uticale su okolnosti određene životom srpskog naroda u okvirima Habzburške monarhije i Osmanskog carstva. To je period obeležen oslobodilačkom borbom, težnjom ka ujedinjenju srpskog naroda i formiranjem samostalne države. Umetničko stvaralaštvo oblikovano je iskustvima autora školovanih na evropskim likovnim akademijama i školama. Kao odraz aktuelnih istorijskih prilika i nacionalnih težnji, u umetnosti se pojavljuju teme i ličnosti iz srednjovekovne istorije, kao i važni događaji i heroji iz bliske prošlosti i savremenog doba.

Tokom XIX veka novoformirano srpsko građanstvo, evropeizirano i finansijski osnaženo, postalo je nosilac društvenih promena i naručilac umetničkih dela. Potreba za portretima raste zbog želje nove klase za isticanjem društvenog statusa i javne reprezentacije. Uz portretno slikarstvo, razvijaju se i nove teme: mrtva priroda, pejzaž, akt i žanr-kompozicija. Umetnici su usvajali nove ideje iz evropskog slikarstva tokom školovanja na likovnim akademijama u Beču i Minhenu.

Tokom XX veka srpska umetnost razvijala se u snažnom dijalogu između evropske modernosti i lokalnih osobenosti. Umetnost aktivno beleži sliku društva koje se menja, često ga oštro kritikujući. Početkom XX veka, Beč, Minhen, Budimpeštu i Prag smenjuje Pariz kao vodeći centar i uporište novih generacija srpskih umetnika koje prihvataju i promišljaju ideje impresionizma, ekspresionizma, kubizma, različite avangarne tendencije, te koncept povratka redu i težnje ka apstraktnom izrazu.

Tokom vođenja kroz modul "Hronologija srpske umetnosti" publika će moći da vidi kako i na koji način su se nacionalni umetnički tokovi menjali tokom tri veka.