Prvi zaštićeni lokaliteti iz Srbije bili su Stari Ras i Sopoćani, upisani na trećoj sesiji UNESKO 1979. godine. Ostali lokaliteti upisani su na listu UNESKO 1986, 2004, 2007, i 2017. godine, a svi su iz oblasti kulture, piše
Euronews Srbija.
Četiri od pet lokaliteta su iz srednjovekovnog perioda, dok je Gamzigrad iz antičkog. Srednjovekovni spomenici na Kosovu su prvo dodati na listu 2004. godine, a lista je proširena dve godine kasnije. Spomenici na Kosovu su na listi ugrožene baštine od 2006. godine, zbog poteškoća u upravljanju i konzervaciji lokaliteta, kao i zbog političke nestabilnosti na teritoriji Kosova. Unesko je te 2006. zaštitio srednjovekovne spomenike na Kosovu - Pećku patrijaršiju, manastire Dečani i Gračanica i crkvu Bogorodice Ljeviške u Prizrenu.
S druge strane, stećci - srednjovekovni nadgrobni spomenici koji se nalaze na listi - su transnacionalni upis, koji Srbija deli sa tri susedne zemlje.
5 lokaliteta iz Srbije na listi Svetske baštine
Gamzigrad - Romulijana
Feliks Romulijana u Gamzigradu jedini je antički lokalitet sa teritorije Srbije upisan u Unesko listu Svetske kulturne baštine. Carska palata koju je rimski imperator Galerije sagradio u 3. i 4. veku, u čast svoje majke Romule, okružena je snažnim bedemima koji su nekada davno štitili grad od varvara. Severni deo palate sa malim hramom, posebno je atraktivan za posetioce zbog dobro očuvanog antičkog žrtvenika i snažnih stubova koji ga okružuju.
Srednjovekovni spomenici na Kosovu
Više manastira i crkava izgrađenih između 13. i 17. veka upisano je na Uneskovu listu svetske kulturne baštine pod zajedničkim imenom "Srednjovekovni spomenici na Kosovu".
Među njima su manastiri Dečani i Gračanica, Pećka patrijaršija, kao i Crkva Bogorodica Ljeviška u Prizrenu.
Stari Ras sa Sopoćanima
Skup spomenika srednjovekovne Srbije u blizini Novog Pazara, sastoji se od tvrđava, manastira i crkve upisanih pod zajedničkim nazivom "Stari Ras sa Sopoćanima".
Tvrđava Stari Ras nekada je predstavljala ključno utvrđenje za odbranu srednjovekovne Srbije od Turaka. Danas ostatke najstarije vojne građevine ovog kraja posećuju oni koji žele više da znaju o turbulentnoj istoriji ovih prostora. Jedinstven spoj vizantijskog prostornog planiranja i romanskog graditeljstva, karakterističan za ovaj kraj, iznedrio je manastir Đurđeve Stupove, piše Euronews Srbija.
Studenica
Jedan od najlepših srpskih manastira iz 12. veka – manastir Studenicu – podigao je župan Stefan Nemanja, rodonačelnik dinastije koja će vladati Srbijom puna dva veka. Pod svodovima ove zadužbine je i sahranjen.
Stećci
Srednjovekovni nadgrobni spomenici - stećci - predstavljaju jedinstveno svedočanstvo kulturne tradicije naroda na Balkanu. Nadgrobna kamena obeležja različitih oblika i raskošne dekoracije, isklesana su u periodu od druge polovine 12. do 16. veka.
11 lokaliteta koji su nominovani za upis u listu Svetske baštine
Caričin grad
Caričin Grad kod Leskovca podigao je vizantijski car Justinijan I u blizini svog rodnog mesta, kako bi uspostavio kontrolu Vizantije i pomogao širenje hrišćanstva.
Nacionalni park Đerdap
Područje Nacionalnog parka Đerdap pokazuje različite morfološke pojave, kao što su klisure, kraški reljefi i krečnjačke visoravni, i dom je širokog spektra životinjskih i biljnih vrsta. Na ovom području nalazi se i značajno praistorijsko arheološko nalazište Lepenski Vir.
Manastir Manasija
Manastir Manasija kod Despotovca podignut je posle Kosovske bitke, kao zadužbina despota Stefana Lazarevića. Gradnja je trajala od 1406. do 1418. godine
Istorijsko mesto Bač i okolina
Grad Bač sadrži građevine izgrađene od 12. do 19. veka pod uticajima romanike, gotike, renesanse, vizantijske i islamske umetnosti i baroka. Područje ima multietničko stanovništvo Srba, Slovaka, Hrvata, Mađara, Rumuna i Roma.
Nacionalni park Šar-planina
Nacionalni park Šar-planina predstavlja jedno od najvažnijih zaštićenih područja na Balkanu, gde živi više od 1.500 biljnih vrsta, od kojih je oko 20 odsto endemskih i reliktnih. Prisutne su i brojne vrste ptica. Visoki delovi masiva imaju prelazne karakteristike alpskog i oro-mediteranskog regiona.
Rajačke pimnice
Vinski podrumi u negotinskom kraju potiču iz druge polovine 19. veka. Ovi vinski podrumi su često građeni kao monumentalniji i kvalitetniji objekti od porodičnih kuća. Ljudi koji žive u ovom kraju čuvaju razne tradicionalne običaje vezane za proizvodnju vina.
Smederevska tvrđava
Smederevska tvrđava je poslednje veliko ostvarenje srpskog vojnog graditeljstva i jedno od najvećih utvrđenja u jugoistočnoj Evropi. Podignuta je da "zameni" Beograd, koji je posle smrti Stefana Lazarevića 1427. godine predat Mađarima. Za razliku od Beograda, nova Smederevska tvrđava zauzimala je nešto manji odbrambeni prostor, jednostavnijeg unutrašnjeg uređenja. Na dizajn tvrđave uticali su Carigradski bedemi, navodi se u tekstu portala Euronews Srbija.
Specijalni prirodni rezervat Deliblatska peščara
Deliblatska peščara je veliko peščano područje, zapravo ostatak drevne pustinje nastale posle povlačenja Panonskog mora. Područje je uglavnom prekriveno vegetacijom koja je planirano uvedena u poslednjih 170 godina.
Đavolja varoš
Đavolja varoš predstavlja stenske formacije, nastale kao rezultat vodene erozije vulkanskog tufa. Postoji više od 200 stubova, visine od 2 do 15 metara. Većina njih ima andezit blokove na vrhu, štiteći ih od dalje erozije.
Nacionalni park Tara sa kanjonom reke Drine
Nacionalni park Tara je važno zaštićeno područje naseljeno velikim brojem biljnih i životinjskih vrsta. Među ugroženim životinjskim vrstama prisutnim na lokalitetu su smeđi medved, divokoza i zlatni orao.
Granice Rimskog carstva - Dunavski limes
Reč je o utvrđenjima na granicama Rimskog carstva. Lokacije u Srbiji, između ostalog, uključuju ostatke Petrovaradina, Beograda, Zemuna, Kladova, Golupca i Trajanovu tablu. Nominacija je zajednička sa susednim zemljama Hrvatskom, Bugarskom i Rumunijom.
Drevne i iskonske bukove šume Karpata i drugih regiona Evrope
Područja bukovih šuma u okviru nacionalnih parkova Fruška Gora, Tara i Kopaonik. Reč je o konominaciji Srbije zajedno sa još 12 evropskih država.
Nematerijalno kulturno nasleđe iz Srbije
Na Unesko listu nematerijalne kulturne baštine, koja dolazi iz Srbije, nedavno je uvrštena i šljivovica.
Kako portal Euronews Srbija navodi, za sada se samo pet stvari iz Srbije nalazi na ovoj Uneskovoj listi.
To su slava, kolo, pevanje uz gusle, grnčarija iz sela Zlakusa i šljivovica.
Unesko ima i listu "Pamćenje sveta", koja se odnosi na dokumenta, arhive i slično.
Iz Srbije se na ovom spisku nalazi Miroslavljevo jevanđelje, arhiva Nikole Tesle i telegram objave rata Austrougarske Srbiji.
.jpg)
Komentari 7
JVS
@Deks
/
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar