Turistički biseri Vojvodine (1): Muzej piva u Čelarevu - od male radionice Lazara Dunđerskog do čuvene pivare

Vojvodina, tako bogata istorijom spoj je prelepe prirode, kulture, etnologije, gastronomije, regija je sa preko 20 zaštićenih područja. Samo tokom prošle godine posetilo ju je 540.000 gostiju.

Njeni gradovi obiluju kulturnim znamenostima, a prepoznatljiv pejzaž Panonske nizije prošaran je netaknutim prirodnim biserima, usamljenim salašima, jezerima i kanalima, vinogradima. Zbog toga smo uz podršku Turističke organizacije Vojvodine ovog proleća posetili područja opština Bačka Palanka, Kikinda i Zrenjanin i otkrili mnoge neopravdano zapostavljene prirodne atrakcije.

U serijalu tekstova pod nazivom "Turistički biseri Vojvodine", koje ćemo tokom maja, juna i jula objavljivati na portalu 021, saznaćete koje su to poznate ličnosti imale svoj kutak u ergeli konja u Karađorđevu, šta kriju zidovi dvorca Kaštel u Ečkoj, u kom se gradu u Vojvodini krije jedna od najlepših evropskih ulica, kako izgleda kotlić koji je ušao u Ginisovu knjgu rekorda, kako izgledaju prelepi pejzaži Carske bare...

Danas vam donosimo priču o Muzeju piva u Čelarevu, jedinstvenom kompleksu, udaljenom svega tridesetak kilometara od Novog Sada, koji iza svojih vrata čuva bogatu istoriju i tradiciju ovog napitka.

Piše: Suzana Stojićević

Na početku šarolike avanture Vojvodinom, a u okviru "Vojvođanske prolećne rapsodije", koju je za predstavnike medija organizovala Turistička organizacija Vojvodine, zaustavili smo se u Čelarevu, tačnije u pivari koja u svom muzeju dokumentuje priču o čuvenoj porodici Dunđerski.

Ne samo što sadrži brojne eksponate, koji kroz vremeplov prikazuju autentičan istorijat i odgovaraju na pitanje zašto je pivo postalo jedno od najpopularnijih alkoholnih pića, muzej nas vraća u vreme Lazara Dunđerskog, osnivača pivare davne 1892. godine i jednog od najuspešnijih ljudi tog vremena.

Od 2003. godine, pivara u Čelarevu je privatizovana i nalazi se u vlasništvu kompanije iz Danske, a muzej, jedini na Balkanu te vrste, verodostojan je spoj tradicionalnog i modernog.

Kada posetilac zakorači u ovaj prostor, može se upoznati sa starinskim načinima pravljenja, skladištenja i distribucije piva, ali i videti kako su se i na koji način dopremali sastojci koji su bili potrebni za pravljenje i kako se ono čuvalo.

Ugostiteljski inventar koji se koristio od prvih godina postojanja pivare, stare fotografije, knjige, slike i pisma Lazara Dunđerskog, ali i preko 400 eksponata vezanih za pivaru u tadašnjem Čibu, danas Čelarevu, delovi su muzeja koji izazivaju najviše reakcija i vraćaju u daleku prošlost.

Izložene stare boce, keramičke krigle, gajbe, burad, originalni šank, mašine za punjenje flaša, potom mašine za zatvaranje boca, drveni frižider s početka 20. veka, te Lazareva radna soba, verno svedoče o tom vremenu. Interesantna je stara mašina za ručno zatvaranje pivskih boca, kojom se čuvala svežina i kvalitet piva, te punionica za punjenje šest pivskih boca istovremeno, kao tadašnji veliki tehnološki iskorak.

Kako objašnjava kustoskinja Ljiljana Radišić, pivara Lazara Dunđerskog osnovana je u vreme kada je voda na ovom prostoru bila lošeg kvaliteta.

"Zbog toga su ljudi uzimali hmelj, ječam i vodu i kuvali ove sastojke, a to su mogli da rade samo zimi, jer leti dobijena smesa nije mogla da se sačuva sve do pojave pasterizacije, kada se pivo moglo praviti tokom svih godišnjih doba", priča kustoskinja i navodi da je ovaj mali muzej prošle godine posetilo rekordnih 1.600 domaćih i stranih turista.

U okviru stalne postavke je i priča o osnivaču pivare i kompanije Karlsberg, Jakobu K. Jakobsenu. Naime, kada je 2008. otvoren Muzej piva u Čelarevu, Muzej u centrali Karlsberga u Kopenhagenu poslužio je kao ideja da se ilustruje i razvoj pivarstva porodice Dunđerski na našim prostorima. 

Muzej je za posetioce otvoren tokom cele godine, svakog četvrtka od 14 do 16 časova, a uz dogovor i prethodnu najavu i vikendom. Ulaz i degustacija točenog piva i domaćih kiflica su besplatni.

Pored pivare se inače nalazi i dvorac Dunđerskih, za koji se vezuju priče o neostvarenoj ljubavi Lenke Dunđerski, ćerke Lazara Dunđerskog i Laze Kostića. 

Dvorac je okružen parkom i izgrađen u klasicističkom stilu. Od 1882. godine do Drugog svetskog rata pripadao je bogatoj porodici Dunđerski, a posle rata je nacionalizovan.

Muzeju Vojvodine pripada od 1967. godine i pod zaštitom je države. Poseta unutrašnjosti dvorca nije dozvoljena.

U narednom serijalu reportaža iz Vojvodine, vozićemo se fijakerom i upoznati vas sa čuvenom ergelom konja u Karađorđevu, koja je izgrađena davne 1880. godine i u kojoj su boravile mnoge značajne ličnosti.