Novinari 021 pregledali su javno dostupne zapisnike iz vojvođanskih opština, a nakon što je na Tviteru pažnju privukao zapisnik iz Žitišta.
Analiza 021 pokazuje da je Žitište samo jedna od problematičnih opština u kojoj je glasanje sprovedeno vrlo upitno, a kako u organizaciji CRTA potvrđuju za naš portal, ima i zakonskih osnova za poništavanje izbora na ovim lokalnim biračkim mestima.
Jedna osoba potpisivala sve članove biračkog odbora
Situacija je, kako je pomenuto, najzanimljivija u Žitištu. Iako još uvek nisu dostavljeni zapisnici sa svih biračkih mesta, u zapisnicima sa čak sedam biračkih mesta nema svojeručnih potpisa članova biračkih odbora, što je obaveza svakog od člana. Umesto toga, predsednici biračkih odbora samo su naveli imena i prezimena svih članova, te je nemoguće utvrditi da li su svi članovi uopšte bili prisutni i imali uvid u zapisnike.
Do slične nepravilnosti došlo je i u Novom Bečeju gde je u zapisniku sa jednog biračkog mesta jedna osoba napisala imena svih članova biračkog odbora, a potpisi koji bi potvrdili njihovo prisustvo su izostali.
Zabeleženo je da se veliki broj građana zbog bolesti ili drugih razloga nije pojavio na biralištu, već su glasali od kuće. Tako je na biračkom mestu br. 12 u Žitištu čak 18 građana glasalo od kuće, a na biračkom mestu 31 je van birališta, zbog zdravstvenih ili drugih razloga, glasalo 17 ljudi.
Na šest birališta je prepravljan broj glasača, broj glasačkih listića ili broj osvojenih glasova. Na nekim biralištima je prepravljan hemijskom upisan broj primljenih glasačkih listića i broj upisanih birača, pojedini glasovi su čak brisani.
Zanimljivo je i u Irigu, koji u trenutku pisanja teksta ima devet dostupnih zapisnika. Na dva biračka mesta u ovoj opštini je po 29 osoba glasalo izvan birališta zbog zdravstvenih razloga.
U Sremskoj Mitrovici je u proseku 17 osoba po biračkom mestu glasalo od kuće. Mitrovica drži rekord u broju birača jednog biračkog mesta koji su glasali od kuće - 38. Isti broj građana koji su glasali od kuće bio je i u jednom biralištu u Novom Bečeju.
U opštini Sremska Mitrovica na jednom biračkom mestu prilikom otvaranja, utvrđeno je da nedostaje 15 glasačkih listića, a birački odbor odreagovao je i na spisak kapilarnih glasova.
Slične brojke kao u Sremskoj Mitrovici, što se tiče glasanja van biračkog mesta, mogu se uočiti i u Sečnju, Malom Iđošu i Bačkoj Topoli. Mada u zapisnicima piše da treba da se navedu razlozi zbog kojih se ne glasa na biračkom mestu, to se retko "preskače". U slučajevima kada su navedeni, najčešći su invaliditet ili starost.
U Novom Bečeju je kao jedna nepravilnost navedeno i to da jedan glasač nije potpisao da je dobio glasački listić, ali da je "prilikom brojanja glasačkih listića" utvrđeno da je on ipak iskoristio svoje pravo da glasa za listu koju podržava.
Glasanje uz pomoć drugog lica je ređe nego glasanje van biračkog mesta, a najčešće se dešava u slučajevima kada je birač slep ili ima drugi invaliditet, kao i kada je nepismen. Analizom opština u Vojvodini čije je zapisnike Republička izborna komisija objavila, može se uvideti da je uglavnom reč o desetak navodno nepismenih glasača po opštini. U opštini Mali Iđoš, na samo jednom biračkom mestu glasalo je čak 16 osoba uz pomoć drugog lica, a u zapisniku navedeno je da je reč o slepim osobama.
U opštini Sečanj je na svim biračkim mestima zajedno bilo 16 glasača uz tuđu pomoć, a od toga je devet navedeno kao nepismeno. Na biračkom mestu br. 15 na kom, prema zapisniku, nije bilo prijavljenih glasača uz tuđu pomoć, nekoliko članova komisije podnelo je prigovor jer je "više glasača ulazilo uz pratnju jedne osobe koja odlazi sa njima iza paravana i sugeriše glasanje". Međutim, dva člana iste komisije podnela su prigovor na taj prigovor navodeći da "glasači nisu glasali pod sugestijom, već da su želeli da imaju pratnju".
Zapisnici sa birališta u Subotici takođe su zanimljivi. Na biračkom mestu br. 5 su prepravljeni glasovi koji su otišli Pokretu slobodnih građana, Suverenistima i Savezu vojvođanskih Mađara, a čak 12 građana glasalo je uz pomoć pratilaca jer su nepismeni.
Jedan birač je uhvaćen kako fotografiše glasački listić nakon glasanja, a u jednom zapisniku nema potpisa svih članova biračkog odbora.
Ni u zapisnicima iz Inđije nema potpisa svih članova biračkih odbora, a u jednom od zapisnika je predsednica biračkog odbora, iz nepoznatih razloga, pored svog imena dopisala iz koje je stranke. Na desetine ljudi ponovo zbog nemoći i drugih razloga nije glasalo na svom biračkom mestu, a prepravljali su se brojevi važećih i nevažećih listića, broj upisanih birača, broj listića u kutiji, broj građana koji su glasali...
U Zrenjaninu je jedna članica biračkog odbora odbila iz "privatnih razloga" da potpiše zapisnik, a bilo je i dva pokušaja fotografisanja glasačkih listića. Kako je navedeno u zapisniku sa biračkog mesta br. 52, građanin koji je uhvaćen kako fotografiše svoj listić isti je potom pocepao. Na desetine ljudi glasalo je, često iz nepoznatih razloga, van birališta, a na jednom od biračkih mesta je prvo upisan, pa izbrisan broj glasova za Albansku demokratsku alternativu.
Na biralištu broj 3 u Pećincima je čak 25 građana glasalo uz pomoć druge osobe, a petoro od njih je to učinilo jer su, navodno, nepismeni. Na dva biračka mesta nedostaju potpisi članova biračkog odbora, a glasovi su prepravljeni na jednom biralištu.
U Bačkoj Topoli je na kraju prebrojavanja glasačkih listića birački odbor konstatovao da je neko "neprimetno odneo jedan glasački listić". U istoj opštini dva glasačka mesta otvorena su sa 20 do 30 minuta zakašnjenja, bez navođenja razloga kašnjenja, mada je na jednom navedeno da je "falio sprej".
CRTA: Rok za žalbe istekao
Pavle Dimitrijević iz Crte kaže za 021 da je zakonski rok za bilo kakvu žalbu građana - prošao, a trajao je 24 sata od nastanka štete. Suštinski, kaže Dimitrijević, ukoliko su zapisnici popunjavani u nedelju sat vremena nakon zatvaranja biračkog mesta, počinje da teče rok od tačnog jednog dana za prigovore, a nakon toga ne postoji više opcija da se na ovim zapisnicima interveniše.
"Priča o popunjavanju zapisnika se ponavlja iz izbornog ciklusa u izborni ciklus. Upravo zbog toga smo predlagali da se unapredi i učini obaveznom i mnogo ozbiljnijom obuka za članove biračkih odbora, kako bi oni kvalitetnije i odgovornije popunjavali zapisnike. S jedne strane tu je napravljen neki iskorak budući da je Republička izborna komisija organizovala obuke za edukatore/trenere članova biračkih odbora, a kasnije i same obuke za potencijalne članove biračkih odbora. Objavljeni su ti priručnici, obuke su sprovedene pre raspisivanja izbora, ali mi nažalost ne znamo koliki je procenat ljudi koje je završio ove obuke zapravo kasnije bio u biračkim odborima", navodi Dimitrijević.
Kako dodaje, postoji zakonska obaveza evidentiranja prisustva svih članova biračkog odbora, a ukoliko se prisustvo ne evidentira, to može da bude razlog za ponavljanje izbora na biračkom mestu. Tu odluku sada može da donese jedino RIK i to do sutra uveče, do kada će pregledati zapisnike.
"Ukoliko RIK ne dobije zapisnik o radu biračkog odbora ili ga dobije, ali nema potpisa nijednog člana biračkog odbora, kao i ukoliko je je iz njega nemoguće utvrditi rezultate izbora, tada RIK donosi rešenje da se na tom biračkom mestu ne mogu utvrditi rezultati glasanja, raspušta birački odbor i ponavlja se glasanje. Videćemo da li će biti takvih primer i gde. Odgovornost za te zapisnike počiva na biračkim odborima", navodi naš sagovornik iz Crte, čija je posmatračka misija pratila ove izbore na sva tri nivoa.
.jpg "Nevidljivi potpisi, prepravljeni glasovi, fotografisanje listića i drugi biseri iz zapisnika sa vojvođanskih izbora")
.jpg "Zukorlićeva SPP ide na izbore kao")
.jpg "Brojne zamerke OEBS-a na izbore u Srbiji: Od pritisaka na birače do rada medija")
.jpg "Izbori na pet biračkih mesta u Šapcu, građani izlaze da glasaju po treći put")
.jpg "Čekaju se konačni rezultati ponovljenih izbora u Šapcu")
Komentari 20
Gde su novinari
LAV
B
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar