Borba u kojoj su se borile habzburška i osmanska vojska, sa oko 300.000 vojnika, predstavlja jednu od najvećih i najznačajnijih bitaka na ovim prostorima. Prema rečima autora izložbe istoričara Siniše Jokića pobeda Habzburga u ovoj bici je od velikog značaja jer je podigla Novi Sad, oslobodila Beograd, severnu Srbiju, Banat i Posavinu.
"Posle nekoliko vekova sve te zemlje su ušle u sastav hrišćanske države Habzburške monarhije. Ta bitka je zauvek sprečila prodor Osmanske imperije i pokazala da je Petrovaradinska tvrđava garant mira, čuvar Novog Sada i čitavog regiona i centralne Evrope. Ona je pokazala genijalnu sposobnost i talenat princa Eugena Savojskog. Ustrojenu vojsku hrišćanske carske armije i Srba, koji su učestvovali kao graničari i šajkaši, koji su vekovima krvarili ne bi li oslobodili srpsku zemlju i vratili je u hrišćanske okvire", priča Jokić.
Husari, kirasiri, janičari, dragoni, spahije, grenadiri i gardisti, ali među njima i šajkaši, samo su neki od rodova vojske koji su učestvovali u borbi. Naš sagovornik ističe upravo srpske vojnike, šajkaše, kao poseban odred.
"Oni su zaista bili ratnici, Spartanci. Rađali su se, živeli i umirali kao ratnici, kao rečna flotila. Odlikovali su ih disciplina i odlučnost. Međutim, znanje, veština i hrabrost jesu karakteristike habzburške vojske. Kada je princ Eugen krenuo u rat njega je ispratio čitav Beč, a car Karlo VI je poručio da ukoliko se on ne vrati, Turci će biti pod bedemima grada. Monarhija je bila izmučena ratovima, kasa je bila prazna i zbog toga je morala da ponudi najbolje što ima. Zbog toga je ovo jedna kapitalna bitka, koja je sa sobom nosila upravo takve posledice", dodaje Jokić.
Posetioci na izložbi mogu da vide puške, mačeve, buzdovane, topove, koji su se koristili u bici u kojoj je nastradalo preko 9.000 vojnika. Osim oružja, izložene su i mape koje prikazuju položaj vojski, maketa Bitke kod Petrovaradina, osmanski šator, prikazi vojnika, ali i slike Danila Vuksanovića iz ciklusa "Heruvimi novog doba".
Zainteresovani mogu da pogledaju izložbu do marta 2017. godine.
Habzburška vojska
Vojsku od 90.000 vojnika predvodio je princ Eugen Savojski zajedno sa svojim feldmaršalima. Osim Austrijanaca, Nemaca, Mađara, u borbi su učestvovali i Holanđani i Katalonci. Deo vojske su činili i Srbi. Vojska je bila formirana od 30.000 pripadnika konjice, 50.000 pešadinaca i 10.000 rezervista koji su bili smeštani na Gornjoj tvrđavi i Rimskim šančevima.
Osmanska vojska
Osmanlije su bile brojčano nadmoćnije, ali nedovoljno pripremljene. Predvodio ih je veliki vezir Damad Ali-paša. Vojska je bila sastavljena od 40.000 janičara, 30.000 spahija, 20.000 tatarskih konjanika, 12.000 arnautskih konjanika i više desetina hiljada pomoćnih trupa.
Tok bitke
Osmanlije su 2. avgusta stigli na brdo Vezirac, spram Petrovaradinske tvrđave, dok je u Futog i Racku varoš (današnji Novi Sad) istovremeno sa svojom vojskom pristigao Eugen Savojski. Tokom 3. i 4. avugsta Savojski utvrđuje odbranu prema neprijatelju i priprema svoje snage za napad.
Prilikom prebacivanja vojske na Tvrđavu, hrišćansku vojsku je zadesila oluja, koja je pokidala pontonske mostove i pretila da ugrozi čitavu operaciju. Važnu ulogu su tada odigrali šajkaši i inženjerija, koji su preko noći ponovo montirali mostove. Vojska prelazi na Tvrđavu. Sprema se napad.
U 7 časova ujutru, 5. avgusta, hrišćanska armija napada Osmanlije. Nakon uspešnog proboja redova janičara, carska konjica kreće u napad iz pravca Vaserštata ka glavnom osmanskom logoru. Međutim, u rovovima Trandžamenta carska pešadija počinje da se brani, a janičari kreću u jak kontranapad prodirući sve do bedema Tvrđave.
Ipak, jaki udari carske konjice bili su previše za Osmanlije. Pešadija uspeva da zadrži položaje, a konjica probija bedem od bornih kola i stiže do šatora vezira Damad Ali-paše, koji je smrtno ranjen i biva prebačen u Karlovce, gde i umire.
Osmanska vojska se povlači ka Beogradu, a carska armija osvaja čitav teren. Nakon pet sati borbe, u podne, bitka je završena.
Stradalo je oko 9.000 vojnika, 6.000 iz redova Osmanlija i 3.000 iz carske vojske.
Nakon pobede, princ Eugen Savojski se odmara nekoliko dana u Rackoj varoši, gde se priprema za dalje pohode. Posle Bitke kod Petrovaradina usledilo je i oslobađanje Temišvara, tadašnjeg centar pašaluka i celog Banata. Godinu dana kasnije, carska armija ulazi u Beograd, a Osmanlije se povlače ka Smederevu i dalje ka jugu.
Nakon dve godine ratovanja, u Požarevcu je jula 1718. godine potpisan mir, kojim Habzburška imperija svoje granice pomera ka jugu, prisvojivši Beograd, ceo Srem i Banat, severnu Srbiju, kao i posavinu u Bosni.
Beograd je u rukama Habzburga ostao sve do 1739. godine, kada su se granice ustalile na Savi i Dunavu.
.jpg "Ulaz na Štrand besplatan do 14. maja, od sutra prodaja sezonskih ulaznica")
.jpg "Kako su novosadske stranke prikupljale i overavale potpise: Vikendom i daleko od očiju javnosti")
.jpg "Novosadska opozicija: Godinu dana nakon tragedije, nasilje je još prisutnije u društvu")
.jpg "Novi Sad izdvojio više od 25 miliona za verske zajednice")
Komentari 4
Nesha taxista
Lala
Bili Piton
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar