FOTO: Pred građanima plan Arheološkog parka na Sajlovu

Arheološki park bi trebalo da pokriva prostor između Bulevara Evrope i Gradskog groblja površine od 12 hektara.

Na ovom mestu su od 2010. do 2012. godine, pre izgradnje III i IV deonice Bulevara Evrope, izvođeni arheološki radovi, i tada je utvrđeno da su nalazi deo velikog i dobro očuvanog višeslojnog nalazišta koje se prostire na površini od preko 50 hektara.

Arheolozi iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Novog Sada i drugih ustanova koji su učestvovali u iskopavanju utvrdili su da je na tom mestu prisutno naseljavanje u kontinuitetu od ranog neolita (kameno doba) i pojave zemljoradnje na prostoru Panonske nizije, pa sve do novije istorije, odnosno našli su dokaze da ljudi ovde žive već sedam milenijuma.

Iskopane su zemunice, poluzemunice, ostaci nadzemnih kuća, sa pomoćnim objektima u okućnicama ekonomskih i komunalnih funkcija i veoma bogat fond pokretnih nalaza - upotrebnih predmeta, zanatskih proizvoda, delova pokućstva, priloga u grobovima i drugo.

Do danas je na Sajlovu arheološkim iskopavanjima obuhvaćen prostor od 12.800 kvadrata. U ovom uzorku je istraženo i dokumentovano više od 340 nepokretnih arheoloških objekata (313 naseobinskih objekata i 28 grobnih).

Hronološki gledano na ovom prostoru su ustanovljeni nalazi iz sledećih perioda:

1) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz neolita, mlađeg kamenog doba (Koros-Starčevo i Vinčanska kultura), 5.500-3.500. g. p.n.e.
2) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz eneolita, bakarnog doba (Tiszapolgar-Bodrogkeresztur i Cerna voda III - Boleras grupa), 3.300-2.300. g. p.n.e.
3) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz vremena ranog i poznog bronzanog doba, 2.900- 950. g. p.n.e.
4) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz ranog gvozdenog doba, od 950. g. p.n.e.
5) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz kasnoantičkog perioda III-V veka nove ere.
6) Ostaci naseljavanja i sahranjivanja iz ranosrednjovekovnog perioda VII-IX veka.
7) Ostaci naseljavanja iz srednjovekovnog perioda X-XII veka.
8) Ostaci naseljavanja iz poznosrednjovekovnog i novovekovnog perioda XVII-XVIII veka.

Ovaj regulacioni plan pored arheološkog lokaliteta obuhvata i segment nekadašnje visoke obale Dunava, tj "Bare kod Avijatičarskog naselja", koje je zaštićeno kao stanište retkih i zaštićenih biljnih i životinjskih vrsta.

Urbanisti su predvideli da prostor budućeg Arheološkog parka bude podeljen na nekoliko delova koji će sadržati arhološki muzej, multimedijalni centar za posetioce, tematski park, informativni centar, naučno-istraživački centar sa radionicama, amfiteatar, parking, saobraćajnice i druge prateće sadržaje kao što je kafe-poslastičarnica, a u galeriji 021.rs u možete videti tačan plan raspodele.

Urbanistička celina 1 koja će biti uz sam Bulevar Evrope, otprilike na uglu sa Rumenačkom gde je kružni tok, i koja će biti veličine 1,32 hektara, imaće arheološki muzej i multimedijalni centar za posetioce i pešački plato.

Urbanistička celina 2 od preko 10 hektara biće odeljena od prve ulicom koja tek treba da bude izgrađena i kružnim tokom, i sadržaće ostale pomenute sadržaje.

Gradski urbanisti u planu koji je na javnom uvidu predviđaju i radove na infrastrukturi kako bi se budući Arheološki park opremio, s tim da je akcenat stavljen na uređenju zelenila. Predviđa se dodatna sadnja drveća i ozelenjavanje prvenstveno parcela koje su sada njive ili neuređene površine. Da se mislilo da ovaj prostor ostane "zelen" govori i to što je u nacrtu plana između ostalog navedeno da "sva planirana mesta treba da su pod krošnjama visokog lišćarskog drveća", što se retko kad može pročitati u urbanističkim planovima za Novi Sad.

Kako će konačno izgledati Arheološki park znaće se nakon urbanističko-arheološkog konkursa.

Kažimo i da je Plan detaljne regulacije Arheološkog parka napravljen na osnovu odluke koju je Skupština grada donela 26. januara 2018. godine i o tome je 021.rs pisao na ovom linku, a na ranom javnom uvidu koji je odmah zatim usledio nije bilo primedbi na plan.

Takođe, projekat ovog parka je među projektima koje je Novi Sad planirao da realizuje u sklopu preprema za Evropsku prestonicu kulture 2021. godine.

Plan je na javnom uvidu do 22. maja i građani ga mogu pogledati na sajtu JP "Urbanizam", kao i u prostorijama tog preduzeća na Bulevaru cara Lazara 3 i u mesnim zajednicama "Radnička" u Braće Mogin 2 i "Sajlovo" u Ulici gornje Sajlovo 37. Pismene primedbe se podnose Upravi za urbanizam u Radničkoj 2.