FOTO, VIDEO: Bunkeri stari 80 godina skriveni kod Novog naselja, danas se koriste kao šupe
Neposredno uz staru Ranžirnu stanicu, u Ulici Železnička kolonija, nalazi se desetak vojnih bunkera starih osamdesetak godina, koje stanari koriste kao šupe.
Foto: 021.rs
Bunkeri, koji su preživeli decenije, redak su trag nekadašnjeg velikog broja bunkera koji su se nalazili u Novom Sadu, ali i u celoj bivšoj Jugoslaviji, neposrednog pred početak Drugog svetskog rata i posle njega.
Ipak, ovi bunkeri svoju dugovečnost duguju tome što deo oko Ranžirne stanice nije urbanizovan u velikoj meri. Međutim, to je neminovna budućnost, pa je u planu i izmeštanje železnice, izgradnja novih zgrada, te bi ovi bunkeri mogli da završe u šutu.
Prema podacima iz katastra, bunkeri se nalaze na zemljištu koje je u vlasništvu Republike Srbije, dok pravo korišćenja ima državno preduzeće "Infrastruktura železnice Srbije". Međutim, oni nisu zabeleženi na popisu nekretnina, kao ni većina drugih prizemnih objekata i garaža koji postoje na ovom prostoru, a koje su uglavnom izgradili stanovnici Železničke kolonije.
S obzirom na to da država zemljište oko Ranžirne stanice polako predaje Gradu Novom Sadu, radi razvoja Bulevara Evrope, jasno je i da će pitanje (očuvanja) ovih bunkera uskoro doći na red.
Danas je nešto teže prepoznati bunkere na prvi pogled, jer su zarasli u travu ili su uz njih dozidani drugi privremeni objekti, pa sada služe kao šupe. Nije ni poznat podatak koliko ih tačno ima, jer se neki nalaze u dvorištima ljudi ili su zaklonjeni drugim objektima.
Ljudi koji žive u ovom delu grada rekli su novinaru 021.rs da znaju da su to stari vojni bunkeri, te da ih komšije već godinama koriste kao šupe. Ono što im nije poznato, a o čemu se i ne priča baš, jeste ko u stvari ima vlasništvo nad tim vojnim objektima.
Jedna od stanarki rekla je za 021.rs da većina prolaznika zapravo i ne vidi bunkere, jer su zaklonjeni, dodajući da se ljudi uglavnom iznenade kada čuju da se na ovoj lokaciji oni nalaze. Po rečima drugog stanara, Novosađani nisu upoznati sa tim da su u Železničkoj koloniji bunkeri, jer retko ko tuda prolazi. Po njegovim rečima, uz desetak bunkera u ulici, još jedan ili dva se nalaze u šumarku u sklopu Ranžirne stanice.
Novosađanin Nenad Šeguljev, koji se bavi istraživanjem vojne arhitekture na području Novog Sada, kaže za 021.rs da se o bunkerima kod Ranžirne stanice ne zna mnogo i da se nagađa da li ih je gradila Kraljevina Jugoslavija ili okupatorske snage. Poznato je da je Ranžirna stanica sa okolinom bombardovana u ratu, posebno tokom savezničke kampanje 1944. godine, tako da su ih verovatno koristile straže, ali i radnici kako bi našli skrovište.
Njegovo mišljenje je da je i ove bunkere u sadašnjoj Železničkoj koloniji sagradila Kraljevina Jugoslavije, jer su oni sagradili većinu bunkera na području grada, a posle su ih koristile i druge vojske. Podseća i da je hiljade bunkera sagrađeno na granicama i linijama odbrane ka Mađarskoj, Italiji...
"O ovim bunkerima kod Ranžirne stanice u suštini ne znamo ništa, ni ko ih je ili kada gradio, da li pred Drugi svetski rat, tokom ili nakon njega. Velika verovatnoća je da su građeni već pred rat kada se Kraljevina pripremala za odbranu. Železnički čvorovi i slični strateški objekti uvek su bili meta bombardera tokom rata. Po strukturi ovih objekata i njihovom poređenju sa istim i sličnim objektima na ovakvim mestima sa sigurnošću možemo reći da su to pre svega skloništa za radnike na Železnici", priča Šeguljev.
.jpg)
Direktor Zavoda za zaštitu spomenika kulture Siniša Jokić za 021.rs kaže da bunkeri koji se nalaze van Ranžirne stanice i koje koriste stanovnici Železničke kolonije nisu zaštićeni, jer se nalaze van zone zaštite stanice. On dodaje i da, prema saznanjima istraživača koji su radili na predmetu Ranžirne stanice, u sklopu tog kompleksa ne postoje bunkeri. Jokić navodi i da su pod zaštitom oni bunkeri koji se nalaze u sklopu zaštićenih celina.
"Bunkeri iz Drugog svetskog rata nisu raritet na području Srbije, samo na području Vojvodine ih imamo više od stotinu. Oni nemaju neku posebnu istorijsku i arhitektonsku vrednost da bi svi bili stavljeni pod zaštitu. Bunkeri koji se nalaze u sklopu zaštićenih celina uživaju zaštitu, što znači da su ovi vojni objekti iz različitih perioda zaštićeni u određenom broju. S obzirom na to da se radi o tipskim objektima, istoričari smatraju da je to dovoljno", navodi Jokić.
U Novom Sadu je od ranije pod zaštitom 10 bunkera u sklopu Petrovaradinske tvrđave, te još pet u okviru Kameničkog parka. O ovim bunkerima, koji se uglavnom nalaze sa sremske strane grada, 021.rs je pisao ranije.
Bunkere na području Novog Sada prva je počela da gradi Austrougarska, ali oni koji su ostali sačuvani su iz perioda Drugog svetska rata. Gradila ih je Kraljevina Jugoslavija, ali su ih koristile i okupacione snage Nemačke i Mađarske, kao i vojnici kvislinške tvorevine Nezavisne Države Hrvatske.
Jugoslovenska narodna armija je koristila postojeće bunkere, a nekoliko ih je izgrađeno u trenucima pretnje invazije SSSR-a, nakon rezolucije Informbiroa. Većina je uništena tokom širenja grada, jer nisu imali nikakav vojni značaj.
Pročitaj još
Podrži 021
021 je pokrenuo svoj gift shop - Shopins.rs, a kupovinom nekog od artikala direktno podržavate rad naše redakcije. Svaki vaš doprinos, ma kako bio velik ili mali, dragocen je. Jer pravo novinarstvo vredi.
NAJČITANIJE U POSLEDNJIH 72H
Ostalo iz kategorije Novi Sad - Novosadske priče
Srednjovekovna crkva u Starim Ledincima: Blago Fruške gore o kojem se malo toga zna
31.12.2021.•
2
Ostaci srednjovekovne crkve u Starim Ledincima predstavljaju nepokretno kulturno dobro koje je gradski Zavod za zaštitu spomenika kulture svrstao u grupu spomenika kulture od velikog značaja.
Castellum Onagrinum: Zaboravljeno rimsko utvrđenje kod Begeča kao zaštita značajne banoštorske luke
30.12.2021.•
8
U ataru Begeča nalazi se rimsko vojno utvrđenje sa pristaništem Castellum Onagrinum koje je sagrađeno krajem u doba cara Dioklecijana.
Dva veka kompozitora koji počiva u Novom Sadu, a čija dela i danas spajaju Srbe i Hrvate
17.12.2021.•
10
Kompozitor Josif Runjanin koji je poznat po kompoziciji "Lijepa naša domovino", kao i "Rado ide Srbin u vojnike" i danas predstavlja jednu od najjačih poveznica između srpskog i hrvatskog naroda.
FOTO: Grčkoškolska 2 - priča "Zlatnog čoveka"
14.12.2021.•
6
Dvospratnica na adresi Grčkoškolska 2, prepoznatljiva plava zgrada sa kupolom i na njoj statuom, među starijim Novosađanima bila je poznata kao palata "Zlatni čovek" i jedan je od gradskih orijentira.
Hoće li "Agraria" iz Lasla Gala zablistati novim sjajem?
06.12.2021.•
8
Na izložbi u "Svilari", studenti arhitekture iz Novog Sada, Beograda i Temišvara predstavili su bezbroj mogućnosti kako revitalizovati i primeriti novim namenama zgradu u ulici Lasla Gala 32.
Kamenički park čuva priče iz nekog drugačijeg vremena
02.12.2021.•
3
Kamenički park, najveći i najstariji park u Novom Sadu, već više od 185 godina pripoveda priču o ljubavi, dobročinstvu i ljubavi prema prirodi.
Bračni par iz Novog Sada obilazi svet: Život u kamperu, od Beča do Valensije avionom za dva centa
01.12.2021.•
32
Goranu i Ivani Babić, bračnom paru iz Novog Sada, putovanja predstavljaju veliku strast, a danas su im postala gotovo sastavni deo života.
Novosađanin sa 70 godina istrčao Njujorški maraton - sve krenulo iz dvorišta tokom pandemije
30.11.2021.•
18
Ivan Živković je penzioner iz Novog Sada. Međutim, umesto stereotipne lagane šetnje u parku, Ivan se odlučio za nešto aktivniji hobi - trčanje.
Prva žena vatrogasac u brigadi Novog Sada: Ne znamo šta nas očekuje na terenu, bitno je da pomognemo
29.11.2021.•
11
Danijela Santrač je još kao dete sanjala da nosi uniformu vatrogasaca, smatrajući da je to profesija koja zrači humanošću. Danas je prva žena vatrogasac u istoriji Vatrogasne brigade Novi Sad.
Miletićev spomenik - potcenjeni Meštrovićev dragulj kao simbol Novog Sada
26.11.2021.•
12
Spomenik Svetozaru Miletiću koji se nalazi na Trgu slobode ispred Gradske kuće, jedan je od najprepoznatljivijih simbola Novog Sada.
Igor Todorović Zgro za 021.rs: Fudbal, pank, fanzini i "Moja Engleska" u Novom Sadu
26.11.2021.•
21
Pank i engleski fudbal u Novom Sadu teško je staviti u istu rečenicu, a da se ne pomene ime Igora Todorovića Zgroa.
Zgrada Matice srpske - od sirotišta do utočišta kulture
19.11.2021.•
1
Zgradu Matice srpske koja je sagrađena pre više od jednog veka, osim velelepnog izgleda, karakteriše i istorijska pozadina humanog karaktera.
Novosadska kuća koja čuva sećanje na otpor zlu i u kojoj se rodila Slobodna Vojvodina i jedan muzej
12.11.2021.•
20
Jedna kuća u naselju koje više ne postoji, barem ne po nazivu, čuva priču o borbi za slobodu, o borbi protiv zla koje jednom zavladalo Novim Sadom.
Novosadska palata koja je opstala
05.11.2021.•
18
Menratova palata, koja se nalazi u Ulici kralja Aleksandra 14, već više od stotinu godina krasi centar Novog Sada.
Karlovačka gimnazija obeležava 230 godina postojanja
01.11.2021.•
5
Karlovačka gimnazija danas, 1. novembra, obeležava 230 godina od osnivanja.
Priča o Hašomer Hacairu - revolucionarnoj jevrejskoj omladini Novog Sada
23.10.2021.•
7
Povodom Dana oslobođenja Novog Sada od fašizma bitno je ne zaboraviti "Hašomer Hacair" - revolucionarnu jevrejsku omladinu Novog Sada, koja se retko ili gotovo nikada ne spominje u javnosti.
Na današnji dan preminuo jedan od osnivača "Vojvodine" Kosta Hadži
06.10.2021.•
4
Kosta Hadži (1898 – 1971) bio je jedan od osnivača, a kasnije i prvi trener, tehnički direktor i predsednik FK Vojvodina.
Novosadski kviz: Proverite koliko znate o Novom Sadu
13.09.2021.•
10
Vreme je za Novi Sad... i kviz o njemu.
Pravednica među narodima: Spomen-tabla Amadeji Pavlović otkrivena u Petrovaradinu
07.09.2021.•
3
Spomen-tabla časnoj sestri iz reda Milosrdnih sestara sv. Križa Amadeji Pavlović (1895 – 1971), povodom 50. godišnjice smrti, otkrivena je 5. septembra u Petrovaradinu.
FOTO: Oktobar je stigao ranije - tmuran kraj avgusta u Novom Sadu
27.08.2021.•
0
U toku jedne radne nedelje smo iz letnje odeće uskočili u onu jesenju. Iako je kraj avgusta, kiša je naterala mnoge da otvore svoje ormane.
Šulcov mlin daleko od zaštite
25.08.2021.•
13
Šulcov mlin, koji se nalazi pored Temerinskog mosta, već godinama je prepušten zubu vremena, a konkretnih planova za njegovu zaštitu još uvek nema.
Komentari 11
Sremac novosadski
Zika
Milojkova žena
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar