Na današnji dan: Rođeni Joakim Vujić i Lav Tolstoj, umrli Tuluz Lotrek i Mao Cedung

Autor: Beta

Život

09.09.2021.

08:59 > 06:23

Donosimo vam kratak pregled šta se dogodilo na današnji dan, 9. septembar, u Srbiji i svetu.

1087 - Umro je normanski vojvoda i engleski kralj Vilijam I, poznat kao Vilijam Osvajač. Nakon pobede nad kraljem Haroldom u bici kod Hejstingsa 1066. postao je kralj Engleske. Tokom njegove vladavine romanizovani Normani počeli su se stapati sa pokorenim Anglosasima u englesku naciju. Uveo je 1085. prvi imovinski katastar (Domesday Book).

1513 - U bici protiv Engleza kod Fludena poginuo je škotski kralj Džejms IV zajedno sa nekoliko hiljada Škota, među kojima je bilo gotovo celo plemstvo.

1585 - Rođen je francuski državnik, kardinal Arman Žan di Plesi Rišelje, koji je kao ministar kralja Luja XIII (od 1629) vršio stvarnu vlast u Francuskoj i podigao moć francuske krune. Osnovao je 1635. Francusku akademiju.

1737 - Rođen je italijanski lekar i fizičar Luiđi Galvani koji je 1789, vršeći eksperimente sa žabljim mišićima, otkrio vrstu elektriciteta koja je kasnije po njemu nazvana galvanski elektricitet.

1772 - Rođen je srpski književnik i pozorišni pisac Joakim Vujić, koji je 1835. u Kragujevcu osnovao prvo srpsko pozorište, gde je prenosio romantičarski duh Evrope prikazujući dela domaćih i stranih autora.

1776 - Američki Kontinentalni kongres uveo je zvaničan naziv države Sjedinjene Američke Države umesto Ujedinjene kolonije.

1828 - Rođen je ruski pisac Lav Nikolajevič Tolstoj, jedan od velikana svetske književnosti, autor čuvenih romana "Rat i mir" i "Ana Karenjina". Zbog kritičkog odnosa prema društvu i crkvi, dolazio je u sukob sa vlastima, a Ruska pravoslavna crkva ga je 1901. ekskomunicirala.

1894 - Kineski revolucionar Sun Jat-sen osnovao je Društvo za preporod Kine i počeo da organizuje ustanak u Kantonu, nakon poraza Kine u ratu sa Japanom. Ustanak nije uspeo, a učesnici su uhvaćeni i pogubljeni. Sun Jat-sen je uspeo da pobegne iz zemlje i do revolucije 1911. živeo je u inostranstvu.

1898 - Umro je francuski pisac Stefan Malarme, uz Remboa i Verlena najznačajniji pesnik francuskog simbolizma. Njegova pesma "Popodne jednog fauna" inspirisala je Debisija da komponuje čuveni preludij.

1901 - Umro je francuski slikar i grafičar Anri Tuluz Lotrek, majstor litografije, slikar boema, atmosfere i likova iz pariskog noćnog života na kraju 19. veka.

1914 - U Prvom svetskom ratu okončana je prva velika bitka na Marni u Francuskoj, tokom koje su ukupni nemački gubici procenjeni na 800.000 ljudi. U julu 1918. vođena je druga bitka na Marni i to je bila poslednja nemačka ofanziva u Prvom svetskom ratu.

1944 - Dan nakon ulaska sovjetskih trupa u Bugarsku, bugarski komunisti preuzeli su vlast u zemlji.

1945 - Trupe SAD iskrcale su se na kraju Drugog svetskog rata u Južnoj Koreji, sovjetske su od Japana preuzele Severnu Koreju, a 38. paralela je postala linija podele dveju korejskih država.

1948 - Posle povlačenja sovjetske vojske, na severu korejskog poluostrva proglašena je Narodna Demokratska Republika Koreja sa glavnim gradom Pjongjangom.

1976 - Umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu i do smrti bio njen neprikosnoveni lider. Njegove misli i ideje objavljene su u čuvenoj "Crvenoj knjižici". Godine 1966. pokrenuo je "Veliku proletersku kulturnu revoluciju" tokom koje je smenjen veliki broj partijskih funkcionera, među kojima i njegovi najbliži saradnici.

1987 - Iračko ratno vazduhoplovstvo započelo je seriju udara na iranske električne centrale i naftna postrojenja.

1991 - Sovjetska republika Tadžikistan proglasila je nezavisnost.

1993 - Izrael i Palestinska oslobodilačka organizacija sporazumeli su se o međusobnom priznanju, otvarajući put ka okončanju sukoba Arapa i Jevreja.

1996 - U tajfunu koji je pogodio priobalna područja ekonomski najrazvijenije kineske provincije Guangdong poginulo je više od 130 ljudi, a hiljade je povređeno.

2001 - Lider avganistanske opozicione "Severne alijanse" Ahmad Šah Masud, koji je predvodio borbu protiv talibana, smrtno je ranjen u svojoj kancelariji kada su dva bombaša samoubice aktivirali bombe. Masud je preminuo tri dana kasnije.

2001 - Na predsedničkim izborima u Belorusiji, u mandatu od pet godina, pobedio je Aleksandar Lukašenko, koji se već na toj funkciji nalazi sedam godina.

2002 - Viši sud u Bijelom Polju osudio je Nebojšu Ranisavljevića iz Despotovca na 15 godina zatvora zbog učešća u otmici i likvidaciji putnika, pretežno Muslimana, iz voza na pruzi Beograd-Bar u stanici Štrpci (RS) u februaru 1993.

2003 - Umro je američki naučnik Edvard Teler, jedan od tvoraca hidrogenske bombe i jedan od učesnika u projektu Menhetn koji je doveo do pravljenja atomske bombe tokom Drugog svetskog rata.

2004 - U Minhenu je počelo suđenje 86-godišnjem Ladislavu Nižnjanskom, optuženom za nacističke zločine 1945. u Čehoslovačkoj, gde je 1962. u odsustvu osuđen na smrt. On je posle Drugog svetskog rata skoro 60 godina slobodno živeo u Minhenu gde je radio kao dokumentarista i prevodilac u američkoj radio-stanici Radio slobodna Evropa. Odlukom suda u Minhenu 2005. pušten je na slobodu u nedostatku dokaza.

2009 - Umro je Majk Bonđorno, popularni TV voditelj i simbol nacionalne televizije RAI. Nazvan "kraljem kviza" on je bio jedna od omiljenih i najdugovečnijih televizijskih ličnosti u Italiji.

2010 - Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila je predlog rezolucije o Kosovu povodom ocene Međunarodnog suda pravde o legalnosti jednostrano proglašene nezavisnosti Kosova, koju je podnela Srbija uz podšku Evropske unije.

2013 - Na izborima u Norveškoj koalicija desnog centra je porazila levi savez dotadašnjeg premijera Jensa Stoltenberg, mandatarka nove vlade je Erna Solberg, vođa Konzervativne partije.

2014 - Poljski premijer Donald Tusk podneo je ostavku zbog odlaska na funkciju predsednika Evropskog saveta, a mandat za sastav nove vlade poveren je dotadašnjoj predsednici Sejma poljskog parlamenta Evi Kopač.

2017 - Skupština Kosova izabrala je Ramuša Haradinaja za premijera Kosova.

Teme

ISTORIJA

Komentari 0

Nema komentara na izabrani dokument. Budite prvi koji će postaviti komentar.

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.