Na današnji dan: Prve studentske demonstracije u SFRJ, umro Muhamed Ali

Autor: Beta

Život

03.06.2024.

06:33 > 06:43

Pregled najznačajnijih dešavanja kroz istoriju u svetu i kod nas na današnji dan, 3. jun.

Na današnji dan: Prve studentske demonstracije u SFRJ, umro Muhamed Ali

Foto: Pixabay

1098 - Posle petomesečne opsade, krstaši su u Prvom krstaškom ratu zauzeli grad Antiohiju.

1657 - Umro je engleski lekar Vilijam Harvi, koji je otkrio cirkulaciju krvi i funkciju srca kao pumpe.

1808 - Rođen je američki državnik Džeferson Dejvis, predsednik Konfederacije Država Amerike za vreme američkog građanskog rata. Posle poraza Konfederacije uhapšen je i proveo je dve godine u zatvoru.

1818 - Završen je poslednji britanski rat protiv Marata, čime je Britanija stekla prevlast u Indiji.

1875 - Umro je francuski kompozitor Žorž Bize, autor opere "Karmen", koja se smatra remek delom francuske i svetske opere. Prvo izvođenje ove opere (iste godine kada je Bize umro) izazvalo je skandal, da bi potom ona postala jedno od najpopularnijih dela operske muzike.

1886 - Rođen je srpski političar i publicista Kosta Novaković, jedan od lidera Srpske socijaldemokratske partije, kasnije član KPJ i njen predstavnik u balkanskom sekretarijatu Kominterne. Nestao je u staljinističkim čistkama 1938, a odlukom sovjetskih državnih organa 1958. posmrtno je rehabilitovan.

1889 - Kraljevina Srbija preuzela je od francuskog koncesionara upravljanje svojom železnicom.

1896 - U Moskvi je potpisan ugovor Rusije i Kine o nenapadanju u narednih 15 godina, a Kina je odobrila Rusiji da koristi železnicu u severnoj Mandžuriji.

1899 - Umro je Johan Štraus Mlađi, austrijski dirigent i kompozitor opereta i valcera. Sa svojim orkestrom nastupao je širom sveta, a gostovao je i u Beogradu ("Slepi miš", "Ciganin baron", "Na lepom plavom Dunavu", "Priče iz bečke šume").

1906 - Rođena je francuska pevačica i igračica američkog porekla Žozefina Beker, zvezda pariskih kabarea "Foli Beržer" i "Kazino de Pari", i borkinja protiv rasizma. U Drugom svetskom ratu priključila se francuskom pokretu otpora.

1924 - Umro je austrijski pisac Franc Kafka. Njegova dela, među kojima su najpoznatiji roman "Proces" i pripovetka "Metamorfoza", imala su presudan uticaj na književnost 20. veka.

1926 - Rođen je američki pisac Alen Ginzberg. Njegova zbirka poezije "Urlik i druge pesme" (1956) smatra se najzančajnijim delom bitničkog pokreta pedesetih godina 20. veka.

1940 - Okončana je evakuacija savezničkih snaga iz Francuske u Drugom svetskom ratu. Iz luke Denkerk brodovima je evakuisano više od 337.000 britanskih, francuskih i belgijskih vojnika.

1959 - Singapur je proglašen autonomnom državom u sastavu Komonvelta, u kojoj su Britanci zadržali resore odbrane i inostranih poslova.

1963 - Umro je papa Jovan XXIII, poglavar rimokatoličke crkve od 1958, protagonist reforme katoličke crkve i njenog prilagođavanja savremenom svetu ("aggiornamente"). Sazvao je 1962. Drugi vatikanski koncil koji je nakon njegove smrti nastavio rad na crkvenim reformama.

1965 - Američi astronaut Edvard Vajt izašao je iz svemirskog broda "Džemini 4" i tako postao prvi Amerikanac koji je "šetao" kosmosom, tri i po meseca posle ruskog kosmonauta Alekseja Leonova.

1968 - U Beogradu, a potom i u drugim univerzitetskim centrima u Jugoslaviji, počele su studentske demonstracije, prve u komunističkoj Jugoslaviji. Protest protiv privilegija komunističkih funkcionera, nezaposlenosti i ugrožavanja osnovnih demokratskih prava prekinut je posle sedam dana nakon što se studentima preko TV Beograd obratio predsednik SFRJ Josip Broz Tito, koji je podržao studente i obećao im brže rešavanje društvenih problema.

1973 - Sovjetski supersonični avion "Tupoljev 144" srušio se u blizini Pariza tokom vazduhoplovne izložbe. Poginulo je svih šet članova posade i sedam francuskih seljaka.

1989 - Umro je iranski verski vođa, ajatolah Ruholah Homeini, koji se 1979, posle zbacivanja šaha Mohameda Reze Pahlavija, vratio iz izbeglištva u Iran zahvaćen islamskom revolucijom. Pod njegovom vlašću (do smrti), prozapadni Iran pretvoren je u militantnu versku republiku.

1989 - U eksploziji gasovoda na Transibirskoj železnici dignuta su u vazduh dva putnička voza. Poginulo je 575 ljudi, a oko 600 je ranjeno.

1995 - Ministri odbrane NATO-a i EU doneli su odluku o stvaranju snaga za brzo reagovanje u Bosni, koje će štititi mirovne trupe UN od napada bosanskih Srba.

1999 - Predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević prihvatio je mirovni plan SAD, EU i Rusije, koji su u Beograd doneli finski i ruski posrednici Marti Ahtisari i Viktor Černomirdin. Plan, koji je podrazumevao dolazak međunarodnih snaga na Kosovo, bio je uslov za prestanak vazdušnih napada NATO-a na Jugoslaviju.

2001 - Umro je čuveni holivudski glumac Entoni Kvin, koji se proslavio ulogom Grka Zorbe u istoimenom filmu.

2004 - U Specijalnom sudu u Sijera Leoneu počelo je suđenje odgovornima za zločine tokom građanskog rata u toj zemlji u kome je stradalo oko 200 ljudi. U junu 2007. sud je proglasio trojicu vojnih zapovednika krivim za zločine počinjene od 1991-2002. i to je prva presuda tog suda koja se odnosi na period građanskog rata u toj zemlji.

2006 - Skupština Crne Gore usvojila je Deklaraciju nezavisne Crne Gore, čime je formalno proglašena obnova crnogorske državnosti.

2009 - Umrla je američka pevačica Koko Tejlor, zvana "kraljica bluza", dobitnica brojnih nagrada za bluz muziku kao i nagrade Gremi 1984. godine.

2016 - Preminuo je Muhamed Ali, rođen kao Kasijus Marselus Klej ,koji je dve decenije dominirao boksom, osvajao i branio šampionsku titulu. Zalagao se za zaštitu prava Afroamerikanaca i odbio je da se regrutuje u američku vojsku tokom rata u Vijetnamu.

2020 - Kosovo je dobilo novu vladu na čelu s premijerom Avdulahom Hotijem iz Demokratskog saveza Kosova.

OBRATI PAŽNJU! Osvežili smo platformu sa muzičkim kanalima, a preko koje možete slušati i Radio 021. Preporučujemo vam novu kategoriju - LOUNGE, za baš dobar užitak i relax tokom dana. Vaš 021!

Teme

ISTORIJA

Komentari 0

Nema komentara na izabrani dokument. Budite prvi koji će postaviti komentar.

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.