VIDEO Švedski grad Vekše bez fosilnih goriva: Kućni organski otpad "sipaju" u gradske autobuse

Autor: BBC, Punkufer.hr, N1

Život

03.04.2025.

21:48 > 22:00

Gradski autobusi i vozila opštinske uprave u švedskom gradu Vekšeu koriste biogorivo proizvedeno od kućnog organskog otpada.

Više od 90 odsto energije dolazi iz šumskih nusproizvoda i sličnih materijala iz okoline - od piljevine iz lokalnih pilana do grana koje ostaju nakon seče drveća za proizvodnju nameštaja.

"Gotovo deceniju pre nego što se švedska klimatska aktivistkinja Greta Tunberg uopšte rodila, Vekše, gradić u Švedskoj, je krenuo putem nove vizije zelenog urbanog života", piše BBC o hiljadugodišnjem gradu smeštenom 450 kilometara jugozapadno od Stokholma, u regionu Smoland.

Grad se nalazi usred zelenog pejzaža prošaranog šumama i stotinama jezera.

Ovaj kraj poznat i kao Glastriket (Kraljevstvo stakla), a ime duguje brojnim svetski poznatim staklarima, piše Punkufer.hr, a prenosi N1.

Osim po proizvodnji prelepih kristalnih predmeta iz užarenih peći, Vekše je ponosan i po borbi protiv zagađenja.

Ovaj kompaktni grad sa manje od 100.000 stanovnika, postao je globalni predvodnik u borbi protiv klimatskih promena.

Vekše je postavio temelje novog koncepta urbanog života koji su kasnije prihvatili i drugi gradovi širom sveta.

"Godine 1996. postavljeno je pitanje života u gradu bez fosilnih goriva", objašnjava Henrik Johanson, ekološki stručnjak u opštini Vekše za BBC.

Tada je jednoglasno doneta odluka da Vekše postane prvi grad na svetu koji se obavezao na potpunu nezavisnost od fosilnih goriva. Danas je taj cilj proširen na još ambiciozniji plan, a to je da taj grad dostigne klimatsku neutralnost do 2030. godine - čak 15 godina pre cilja koji je sebi postavila Švedska država.

Ne žele fosilna goriva u gradu

Vizionarski potez Vekšea iz 1990-ih, privukao je pažnju mnogih svetskih medija.

Novinari iz raznih zemalja dolazili su da vide grad koji Johanson duhovito naziva "ludim gradom koji želi da se oslobodi fosilnih goriva".

Danas taj potez ne deluje nimalo lud: emisije ugljen-dioksida po glavi stanovnika smanjene su za više od 70 odsto u odnosu na nivoe iz 1990-ih, dok je broj stanovnika porastao za trećinu, a BDP po glavi stanovnika se udvostručio.

U Vekšeu gradski autobusi i vozila opštinske uprave koriste biogorivo proizvedeno od kućnog organskog otpada. Više od 90 odsto energije dolazi iz šumskih nusproizvoda i sličnih sirovina iz okoline - od piljevine iz lokalnih pilana do grana koje ostaju nakon seče drveća za pravljenje nameštaja.

Preostale emisije ugljenika uglavnom dolaze od privatnih automobila, jer svi vozači još uvek ne koriste punjače za električna vozila i stanice za biogorivo, poput etanola, kojih u gradu ima u izobilju.

Hrabri koraci transformacije vide se i u arhitekturi: Vekše je možda i najbolji svetski primer grada u kojem su velike građevine napravljene od drveta.

Polovina svih novih zgrada, kako je propisano, mora biti izgrađena od ovog prirodnog materijala.

"Ovako prirodno okruženje ne pruža samo vizuelni užitak, već i poboljšava kvalitet života stanovnika. Ljudi se osećaju bolje kada su okruženi drvetom", napominje arhitektica Karin Hord Af Segerstad iz vodeće arhitektonske firme Arkitektbolaget za BBC.

OBRATI PAŽNJU! Osvežili smo platformu sa muzičkim kanalima, a preko koje možete slušati i Radio 021. Preporučujemo vam novu kategoriju - LOUNGE, za baš dobar užitak i relax tokom dana. Vaš 021!

Teme

Komentari 1

Hronološki Najpopularniji

w/e

05.04.2025 • 21:45

cool

Nijedan fosil nije pronadjen na dubini na kojoj se nalazi nafta niti ima smisla sto je nafta 2. najcesca materija posle vode ako je zaista nastala od "fosila."

2 0 +2

Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.

Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.

Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.

Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.