Park se prostire na površini od oko 33 hektara, a nalazi se na severnoj padini Fruške gore i celom svojom dužinom se prostori uz obalu Dunava.
Zbog svog geografskog položaja i uređenosti, park je česta destinacija Novosađana za odmor tokom vikenda i bekstvo od gradske gužve.
Park nastao iz ljubavi
Kamenički park je nastao u periodu od 1834. do 1836. godine, po uzoru na engleske pejzažne vrtove. Nastao je oko dvorca porodica Karačonji i Marcibanji. Dvorac je prvobitno bio u vlasništvu familije Marcibanji de Puho, a udajom grofice Marije Marcibanji za grofa Gvida Karačonjija, kao miraz je predat porodici Karačonji.
Svetlana Kuzmanov iz JKP "Gradsko zelenilo", koje upravlja Kamenički park, kaže da je ovaj spomenik prirode bio poklon mladog grofa njegovoj voljenoj supruzi.
"Gvido Karačonji je bio smrtno zaljubljen u Mariju Marcibanji, a s obzirom na to da je ona volela bečki društveni život, mladi Karačonji je odlučio da joj u Kamenici, pored porodičnog dvorca, preseli deo prestižnog Beča, odnosno park u kome će se odmarati od balova i dugih putovanja po Bavarskoj", kaže naša sagovornica.
Kamenički park u sebi krije brojne skulpture, koje datiraju još iz vremena njegovog nastanka. Nažalost, većina je u lošem stanju i sakrivena u rastinju parka. Neke od poznatih skulptura Kameničkog parka su "Sfinga" i "Devojka koja leži", a najupečatljivija je skulptura koja se nalazi u samom centru parka, poznata kao "Pentagon".
"Skulpture u parku datiraju iz vremena nastanka parka i svakako je najpoznatija skulptura koju zovemo 'Pentagon', a ustvari njen originalni naziv je Rosenhugel, ili 'Brežuljak ruža'. Naime, ona se nalazi na centralnom vidikovcu, odnosno brežuljku parka, i predstavljena je u vidu pet stubova, odnosno kamenih postamenata sa likovima rimskih vojnika, a moguće je da predstavljaju likove porodice Karačonji. Danas su preostala četiri stuba, a sa starih fotografija parka zaključujemo da su stubovi bili ukrašeni ružama koje je grof posadio kao znak ljubavi prema grofici", kaže Svetlana Kuzmanov.
Ona ističe mogućnost da je "Brežuljak ruža" u prošlosti imao i praktičnu primenu. U njemu se okupljala gospoda iz Beča, Segedina, Pešte, Novog Sada, naročito u vreme berbe grožđa, gde su ih čekala rashlađena vina, te se pretpostavlja da je "Rosenhugel" služio kao ledara.
Dvorac i park bili su u vlasništvu grofovske porodice do kraja Prvog svetskog rata. Godine 1918. grofovsko imanje prešlo je u vlasništvo države, Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Kako priča naša sagovornica, dvorac i deo parka od 18 hektara kasnije su prešli u vlasništvo američkog pukovnika Džona Frontingama.
"Ovaj dobrotvor u dvorcu osniva Srpsko-amerikanski zavod za ratnu siročad Prvog svetskog rata, a kasnije i Domaćinsku školu. Posredstvom Kraljevske banske uprave, sam park je ostao u korišćenju kao izletište, a vlasnicima nije bilo dozvoljeno da ga isparcelišu i prodaju. Krčen bez nadzora, park je doveden na rub propasti. Godine 1938. Društvo ljubitelja Fruške gore je ukazalo gradskim vlastima na značaj Kameničkog parka za zdravlje Novosađana, tako da ga Grad otkupljuje od dotadašnjih vlasnika i on postaje narodni park. U Sremskoj Kamenici se 1952. otvara Vrtlarska škola, pa u periodu između 1956. i 1963. godine dolazi do delimičnog uređenja parka obnovom staza, klupa, ognjišta i dopunskom sadnjom zelenila", priča Kuzmanov.
Zeleno bogatstvo
Svetlana Kuzmanov kaže da se i danas u Kameničkom parku prepoznaju mesta na koji su se nalazili svi sadržaji iz vremena njegovog nastanka.
"Tu su mostić preko potoka na ulazu u park, zatim uzvišenja, odnosno vidikovci, deo ispred dvorca gde se verovatno nalazio klasično uređen parter. Najbitniji i najsnažniji element pejzažnog uređenja je središnji deo parka, sa prostranim, izduženim livadama i jasnom linijom razdvajanja šumskog sklopa i travnatog partera, sa zatalasanim i neisprekidanim potezima koji prate izohipse terena", objašnjava Kuzmanov za 021.rs.
Posebnost Kameničkog parka je i bogatstvo biljnog sveta. Kamenički park odlikuje najraznovrsnija i najbogatija dendroflora među novosadskim parkovima. Tokom njegovog nastajanja, u park su donete brojne egzotične vrste iz cele Evrope, ali većina nije opstala do današnjih dana. Danas parkom dominiraju listopadne vrste drveća, od kojih je, kako ukazuje Svetlana Kuzmanov, javor najzastupljenija.
"Postojeća visoka vegetacija Kameničkog parka po svom kvantumu, rasporedu i prosečnoj starosti preko 80 godina predstavlja izuzetnu vrednost. Kamenički park ima najbrojniju vegetaciju u Novom Sadu i bogatstvo dendroflore broji preko 16.000 komada stabala, gde je javor najzastupljenija vrsta. Pored toga, zabeleženo je 95 vrsta i nižih taksona drveća i žbunja", kaže Kuzmanov.
Naša sagovornica dodaje da je u parku otkriven i veliki broj vrsta lekovitog bilja.
"Osim toga, u parku je determinisano više od 30 zeljastih biljnih vrsta sa lekovitim svojstvima, što je jako zanimljivo, kao što su hajdučka trava, vodopija, kamilica, žalfija i druge, a prisutne su i ugrožene i zaštićene biljne vrste", priča Kuzmanov za 021.rs, dodajući da je za sakupljanje lekovitog bilja, kao i drugih biljnih vrsta, potrebno tražiti posebne uslove od Zavoda za zaštitu prirode.
Na bogatstvo biljnog sveta Kameničkog parka u velikoj meri je uticao geografski položaj. U parku postoje tri fitocenološke zajednice: u obalnom pojasu Dunava nalazi se zajednica vrbe i topole, u centralnom delu je zajednica hrasta lužnjaka koju čine hrast lužnjak, poljski brest, jasen, klem, grab i druge vrste, a na višim delovima terena sreću se klem, srebrna lipa, kalina i druge vrste u okviru zajednice hrasta lužnjaka i graba.
Od 1991. godine dvorac porodica Marcibanji i Karačonji sa delom parka zaštićen je kao prostorna kulturno-istorijska celina od velikog značaja, a od 2008. godine Kamenički park je pod zaštitom kao prirodno dobro treće kategorije.
.jpg "FOTO: Znate li da u Veterniku postoji bosanska brvnara koja je spomenik kulture?")
Komentari 3
Đole
попара
Marjeta Pižurica
Komentari čitalaca na objavljene vesti nisu stavovi redakcije portala 021 i predstavljaju privatno mišljenje anonimnog autora.
Redakcija 021 zadržava pravo izbora i modifikacije pristiglih komentara i nema nikakvu obavezu obrazlaganja svojih odluka.
Ukoliko je vaše mišljenje napisano bez gramatičkih i pravopisnih grešaka imaće veće šanse da bude objavljeno. Komentare pisane velikim slovima u većini slučajeva ne objavljujemo.
Pisanje komentara je ograničeno na 1.500 karaktera.
Napiši komentar