Misterija kostiju na Hanskom placu gde je danas Matica srpska

Jedna od najstarijih kulturnih ustanova u Srba sa tradicijom od dva veka decenijama se nalazi na trgu koji danas nosi naziv po dobrotvorki Mariji Trandafil, u zgradi koju je baš ona sagradila kako bi se tu smestilo sirotište. Objekat je podignut 1912. godine, a zgrada je krajem prošlog i početkom ovog veka značajno proširena dodavanjem krila koje je dosta uspešno uklopljeno u prvobitan projekat arhitekte Momčila Tapavice od pre više od jednog veka.

Zgrada se nalazi na takozvanom Hanskom placu i zbog toga se od početka gradnje, pa i pre toga, pričaju legende o tome šta se dešavalo sa putnicima u Turskom hanu koji se tu nalazio do juna 1849. godine kada je potpuno uništen u bombardovanju Novog Sada sa Petrovaradinske tvrđave tokom bune 1848/49. Legende govore da su mnogi gosti koji su odseli preko noći u Turskom hanu nestali zauvek, a sve to posebno je potkrepio pronalazak kostiju kada su počeli radovi na temelju zgrade sirotišta. Takođe, tokom radova oko zgrade, tokom XX veka, nalaženi su ljudski ostaci.

Hroničar Zoran Knežev za 021.rs kaže da ne treba zaboraviti da je Turski han bila jedna od najstarijih novosadskih kafana i da je na toj lokaciji bila od 1749. godine. U hanu su se prvenstveno okupljali turski trgovci koji su išli ka severu, ka Budimpešti, Beču ili drugim delovima Evrope.

- To je bilo jedno svratište gde je dolazilo i do svađa i kavgi, pa i ubistava i sasvim je moguće da su tu u blizini leševi bili i zakopavani. Tako da je moguće da kosti potiču od toga - priča Knežev za 021.rs.

Kako kaže naš sagovornik, iza legendi može stajati i sasvim logično objašnjenje, a to je blizina Nikolajevske crkve koja je nekada imala i svoje groblje.

- Uz Nikolajevsku crkvu bilo je groblje i to je istorijska činjenica. Groblje je otprilike zauzimalo prostor Matice srpske, sadašnje porte i okolinu - navodi ovaj novosadski hroničar za 021.

Knežev dodaje da je danas ipak jako teško utvrditi od kada potiču te kosti i kako su završile na prostoru ispod Hanskog placa. Dodaje da su arheolozi na više lokacija u centru Novog Sada nalazili kosti i druge tragove boravka ljudi na ovom prostoru stotinama, pa i hiljadama godina. S druge strane, za život grada, pored brojnih legendi o Petrovaradinskoj tvrđavi, dobro je da imamo i legendu o ukletom Turskom hanu gde su goste zbog pljačke ubijali tokom noći i leševe potom zakopavali u podrumu.

Realizaciju ovog teksta podržao je TONS.